Stel je voor, je hebt een zelfhulpboek gelezen of een seminar bijgewoond over gezond eten en leven, en over het stellen van doelen, zowel persoonlijk als zakelijk. Op het moment dat je terug naar huis gaat en in de auto stapt, weet je één ding zeker. Vanaf nu ga je het helemaal anders doen en de allerbeste versie van jezelf zijn. Diezelfde avond nog sluit je een sportschoolabonnement af en je haalt je sportschoenen van zolder. Je bent er helemaal klaar voor. Op maandagmorgen begin je vol goede moed. Je maakt een gezond ontbijtje, neemt salade mee naar je werk en in plaats van de pauze door te werken, maak je een ommetje om het kantoorgebouw. ’s Avonds ben je in de sportschool te vinden. Goh, wat is dit lekker en wat voel je je ineens energiek! Op dinsdag heb je een drukke dag, je hoofd loopt om. De middagpauze schiet erbij in en lunch wordt een broodje dashboard. Om twee uur heb je een zwak moment. Je drinkt een derde bak koffie om toch maar een beetje bij de les te blijven, en als het wel duidelijk is dat het vandaag een paar uur overwerken wordt, bestel je net als iedereen een pizza. Het loopt al tegen achten als je eindelijk thuis op de bank ploft, Je ziet je gymschoenen bij de achterdeur staan. O, ja. Je zou gaan joggen. Op dat moment barst er een regenbui los. Laat maar. Je eet een zak chips leeg en sleept jezelf naar bed. Is dit bovenstaande verhaal herkenbaar? Heb jij ook de ruggengraat van een weekdier als het om het veranderen van je levensstijl gaat? Ik zal je een uitleggen waarom jij niet de enige bent en hoe het wel lukt.
Het brein en veranderingen
Ons brein bestaat uit drie delen: het reptielenbrein, het zoogdierenbrein en de frontale cortex. Het reptielenbrein is het oudste deel van de hersenen en gefocust op overleven. Het functioneert eigenlijk nog precies zoals in de oertijd toen er doorgaans schaarste was aan voedsel. Kortom, als het reptielenbrein het voor het zeggen heeft, proppen we ons vol met wat er maar voorhanden is en eten we veel vet en zoet. En zijn we lui, niet omdat we niet vooruit te branden zijn, maar om onze energie te sparen voor de jacht. Het zoogdierenbrein is vooral heel erg bezig met de groep en doet wat de mensen om ons heen doen. Denk maar even terug aan die collega’s die allemaal een pizza bestellen of een biertje drinken. Natuurlijk doe jij mee. De frontale cortex regisseert en overziet oorzaak en gevolg. Dit hersendeel is dus bewust van actie-reactie en in staat om het reptielen- en zoogdierenbrein in toom te houden. Helaas kan de frontale cortex enkel functioneren als ie goed uitgerust is. Dit verklaart ook waarom jij aan het begin van de dag die punt appeltaart nog prima kan afslaan, maar rond de klok van vieren niet meer. En stel je eens voor wat er met je gebeurt als je voortdurend te weinig slaap pakt!
De snelwegen in je hersenpan
De frontale cortex is pas volgroeid als je ergens halverwege de twintig bent. Niet voor niks noemen we het reptielenbrein samen met het zoogdierenbrein ook wel het puberbrein. Je kunt je voorstellen dat je in al die jaren ervoor al heel veel gewoontes hebt aangeleerd, waardoor er patronen in je hersenen ontstaan zijn die je kunt vergelijken met snelwegen. Wil je echt veranderen, dan is het zaak om nieuwe paden aan te leggen. En dat kost tijd. Uit onderzoek blijkt dat mensen 28 dagen nodig hebben om patronen te doorbreken, nieuwe wegen aan te leggen. Het brein houdt simpelweg niet van verandering en zal de zaak flink traineren!
Het brein houdt niet van verandering!
Nu je weet dat dit proces tijd nodig heeft, is het misschien ook makkelijker voor je om na een mindere dag de draad weer op te pakken. Wellicht vind je het ook wel fijn te weten dat een deel van het brein zal tegensputteren en kun je dat rebellerende stukje een beetje negeren. Ik denk dat het goed is om te merken wanneer jouw puberbrein de overhand krijgt en je gemakkelijk naar die zak chips grijpt. We zeiden net al dat de frontale cortex niet goed functioneert bij vermoeidheid. Daar hoort overprikkeling – bijvoorbeeld door de mobiele telefoon – ook bij. Er is veel interessants over die frontale cortex te melden; bijvoorbeeld dat wanneer jij steeds onder druk staat, spanning hebt of stress ervaart, dit hersendeel helemaal niet meer in charge is en het reptielenbrein het volledig overneemt, met alle kwalijke gevolgen van dien. Snap je nu waarom het reduceren van stress echt een must is!
Hoe lukt het dan wel om te veranderen?
Allereest denk ik dat het goed is om het in kleine stapjes te doen en niet in één keer het roer volledig om te gooien. Laat het brein een beetje wennen, dan heb je ook minder kans op weerstand. Veel mensen willen gezonder eten, bijvoorbeeld om af te vallen, maar denken niet aan stressreductie of het verbeteren van hun slaapgewoontes. Nu je het bovenstaande gelezen hebt, begrijp je wel dat alles verband houdt met elkaar en dat het dus zaak is om aan al die gebieden te werken. Niet voor niets heb ik zes modules in mijn programma: persoonlijk leiderschap, grenzen, mindset, doelen, communicatie, voeding & slaap. Tot slot: het is bewezen dat het brein gevoelig is voor de gewoontes van de groep mensen om je heen. Wil je jezelf betere gewoontjes aanleren, ga dan met positieve, gemotiveerde, sportieve en fitte mensen om. Kom met mij sparren! Tijdens het boksen vertel ik je hoe het jou wel gaat lukken die oerdelen van je hersenen de mond te snoeren!